Vaste zeep, blok zeep, haarzeep, natuurzeep, shampoo bar, body bar. Allemaal verschillende termen voor een product om je huid en haar mee te wassen.
In deze blog neem ik je mee in de verschillen tussen een vaste zeep om je haar mee te wassen en een shampoo bar. Qua uiterlijk lijken ze veel op elkaar en de termen vaste zeep en shampoo bar worden vaak door elkaar gebruikt. Toch zijn het verschillende producten. Lekker verwarrend, hè.
Het verschil qua vorm
Vaste zeep wordt gemaakt door oliën en loog met elkaar te mengen, waardoor het verzepingsproces op gang komt. Er ontstaat een lobbig zeepbeslag, enigszins vergelijkbaar met de dikte van een pannenkoekenbeslag. Dat zeepbeslag wordt in een mal wordt gegoten om te stollen. De meeste zeepmakerijen maken hun zepen in rechthoekige mallen. Dat is logisch want dat is de meest efficiënte manier om de zeep te maken en te snijden. Over het algemeen zijn deze zepen alleen in rechthoekige of vierkante blokken verkrijgbaar.
Er zijn enkele zeepmakerijen, waaronder EssySentials, die hun zepen maken in kokervormige mallen. Met kokervormige mallen kun je meer variëren met de vorm. Je krijgt altijd een schijf met rechte snijkanten en een scherpe overgang naar de zijkant. Die zijkanten kunnen verschillend gevormd zijn, zoals de vorm Essystar die ik gebruik, met de uitsparingen voor de vingers. Maar je kunt ook een ronde zeep maken of zelfs een zeep in de vorm van een dier of bloem.
Bij een shampoo bar zijn de ingrediënten wat minder duidelijk. Ze kunnen uit allerlei verschillende synthetische vaste reinigingsmiddelen bestaan (ook detergenten of oppervlakte-actieve stoffen genoemd) en worden vaak gemaakt van palmolie of zelfs aardolie. Tegenwoordig zijn er trouwens enkele uitzonderingen en zijn de shampoo bars gemaakt uit bewerkte kokosolie en andere oliën en vetten. in de ingrediënten staan dan namen zoals sodium coco sulfaat of sodium cocoyl isothionaat. Shampoo bars zijn meestal in een vorm geperst. Vaak zijn ze rond of ovaal, met afgeronde zijkanten, maar ze kunnen in principe in elk vorm geperst worden.
Het verschil qua werking
Zowel vloeibare shampoo, shampoo bars als haarzeep hebben een reinigende werking. De één reinigt gewoon wat sterker dan de andere.
In vloeibare shampoos zitten, naast antischimmelmiddelen, vaak behoorlijk agressieve reinigingsmiddelen, die je haar en hoofdhuid té goed reinigen. Daarnaast zitten in vloeibare shampoos en conditioners vaak siliconen, die elke keer een laagje om je haren leggen.
Als je overstapt van vloeibare shampoo naar haarzeep, kan het zijn dat je een flinke periode moet wennen en je door een overgangsperiode moet. Je haar kan in het begin stroef aanvoelen, moeilijker kambaar zijn en ook sneller vet worden, omdat de talgproductie van je hoofdhuid weer moet normaliseren. Het kan enkele weken duren, voordat je hoofdhuid en haren zich hebben aangepast aan de mildere zeep/shampoo zonder agressieve detergenten en siliconen.
Als je haar stug voelt na het wassen, geef ik altijd de tip om appel- of natuurazijn met water te verdunnen en na het haarwassen op je haren te verdelen en weer uit te spoelen. Alle zeeprestjes en kalkresten (van het water) worden daarmee verwijderd en de haarschubben sluiten. Precies wat een conditioner ook doet. Je haar wordt hiervan heel zacht.
Zelf gebruik ik deze natuurlijke conditioner met azijn overigens niet, omdat ik vind dat mijn haar er té zacht van wordt en mijn krullen minder stevig worden. Wat ik wel doe is in handdoekdroog haar een paar druppels Arganolie inknijpen. Mijn haar wordt dan gemakkelijk kambaar en het heeft, naast een mooi volume, ook een mooie glans.
Bij elke zeep kunnen de verhoudingen van verschillenden soorten oliën en de mate van overvetting variëren. Hierdoor kan de ene zeep geschikter zijn voor jouw haar dan een andere zeep. Dan is van persoon tot persoon anders. Het kan dus lonen om het wat langer uit te proberen en eventueel met verschillende zepen te experimenteren.
De werking van een shampoo bar lijkt in veel gevallen veel op de vloeibare shampoo die je gewend bent. Zeker een shampoo bar op basis van SLS of SLES is nagenoeg hetzelfde in samenstelling, maar dan zonder water. Meestal hoeven je haar en hoofdhuid er dan ook nauwelijks aan te wennen. Natuurlijk is er, net als bij haarzepen, ook verschil tussen de verschillende shampoo bars die aangeboden worden. De ene kan je haar uitdrogen, de andere kan je haar juist vetter of zwaarder maken. Ook hier geldt dat je moet experimenteren totdat je voor jou de juiste bar te pakken hebt.
Het verschil qua prijs
Over het algemeen zijn vaste haarzepen duurder dan shampoo bars. Dat heeft een aantal redenen.
Ten eerste worden Vaste zepen meestal gemaakt met het arbeidsintensieve koude proces. Met dit proces is een zeep is pas na 6 weken gebruiksklaar. De shampoo bars daarentegen zijn na het mengen en persen vrijwel direct te gebruiken.
Ten tweede worden vaste haarzepen gemaakt van goede kwaliteit oliën (vaak biologisch). De relatief goedkope, maar ter discussie staande palmolie, wordt door veel zeepmakerijen principieel niet gebruikt. Vooral als de zeepmakers ook hebben gekozen voor natuurlijke kleurstoffen en etherische oliën als geurstof, vallen de prijzen van vaste zepen hoger uit.
De shampoo bars worden in de meeste gevallen gemaakt met goedkopere oliën als palmolie en zelfs aardolie. Ook geur- en kleurstoffen zijn meestal synthetisch geproduceerd en daardoor goedkoper. Dat maakt dat producenten van shampoo bars deze een stuk goedkoper kunnen aanbieden.
Welke kun je het beste kiezen?
Tja, daar kan ik geen antwoord op geven. Dat is echt een persoonlijke keuze.
Voor veel mensen is een shampoo bar een goed product. Vaak vullen ze dat aan met een conditioner bar, die op een vergelijkbare manier is gemaakt. Een shampoo bar is in ieder geval duurzamer dan een vloeibare shampoo. Qua gebruik is hij vergelijkbaar met een vloeibare shampoo, maar wel zuiniger in gebruik, lichter qua transport en zonder antischimmelmiddelen.
Mijn persoonlijke keuze ligt – natuurlijk – bij de haarzeep. Vaste haarzepen zijn door hun overvetting milder voor het haar en voor de hoofdhuid. Er worden alleen natuurlijke ingrediënten in gebruikt, zonder chemisch aangepaste oliën en vetten. Net als shampoo bars bevatten vaste haarzepen geen water en geen antischimmelmiddelen, dus wat dat betreft zijn ze vergelijkbaar.
Vaste zepen zijn mijns inziens wel zuiniger dan een shampoo bar. Sinds ik mijn haren was met mijn haarzepen hoef ik ze duidelijk minder vaak te wassen. Eén a twee keer per week is echt voldoende. Mijn haar heeft meer volume en het glanst mooi. Ook mijn partner is heel tevreden met de haarzeep. De huidschilfers, waar hij zo nu en dan last van had, zijn helemaal verdwenen.
Voor mij is het feit dat de haarzeep vol zit met natuurlijke en biologische ingrediënten heel belangrijk. Je brengt het product toch aan op je huid, je grootste orgaan dat veel belangrijke functies vervult en veel te verduren heeft. Die functies wil ik niet verstoren met allerlei synthetische producten…
